FTŚ - Forum o Tramwajach Śląskich

Coraz powszechniejsze staje się stosowanie przetwornic statycznych w wagonach szczególnie rodziny 105N, które zastępują wirowe przetwornice PTA-44, więc postanowiłem utworzyć temat poświęcony temu zagadnieniu.

Dodam od siebie na wstępie, że przetwornica służy w naszych tramwajach do obniżania napięcia sieciowego 600V do np. 40V w serii 105N. Związane jest to z tym, że prądu stałego jakimi zasilane są tramwaje nie można transformować (ze względu na brak zmienności pola magnetycznego), więc zamiast transformatorów należy stosować przetwornice. Przetwornice wirowe to nic innego jak w uproszczeniu silnik prądu stałego zasilający prądnicę również prądu stałego. Ta odmiana dzisiaj już mocno przestarzała nadal istnieje w wielu naszych wagonach wydając dobrze znany wszystkim dźwięk.
Przetwornica służy do zasilania w tramwaju obwodów sterujących, baterii akumulatorów (korzysta się z nich w czasie awarii) czy m.in. oświetlenia w stopiątkach (w 102Na oświetlenie jest zasilane bezpośrednio z sieci trakcyjnej). Przetwornica ma wentylatory, które chłodzą silnik przetwornicy, rozrusznik i silniki trakcyjne w wózkach.
Przetwornice statyczne zamiast silnika zasilanego napięciem trakcyjnym i napędzającego prądnicę mają już specjalny bezgłośny układ elektoniczny obniżający napięcie. Wentylatory napędzane silnikami asynchronicznymi służą przede wszystkim do chłodzenia silników trakcyjnych czy rozrusznika a wynika to z tego, że w stopiątkach silniki trakcyjne nie mają na wałach wentylatorów i muszą być chłodzone zewnętrznie. Przetwornice w innych wagonach z silnikami trakcyjnymi z własnym chłodzeniem nie muszą już posiadać takich wentylatorów. Mają ewentualnie "ciche" wentylatory chłodzące tylko samą
przetwornicę.

Zachęcam do zbierania informacji na ten temat i poszerzania wiedzy.

Tutaj znajduje się opis przetwornicy statycznej PES-2000/2/3.

Wagony posiadające przetwornice statyczne:

105N:
338 (1 szt.)
Liczba sztuk: 1

105Na:
250, 251, 254, 255, 257, 259, 264, 265, 267, 268, 269, 270, 271, 275, 282, 283, 285, 286 (18 szt.)
321, 340, 344, 354, 355, 370, 371, 379 (8 szt.)
415, 417, 419, 420, 425, 451, 456, 457, 458, 460, 461, 476, 487, 490, 492, 493, 495, 496 (18 szt.)
503, 506, 508, 509, 518, 521, 523, 524, 525, 527, 529, 530, 534, 535, 537, 540, 550, 551, 552, 553, 556, 557, 564, 565, 566, 573, 575, 583, 584, 587, 598, 599 (32 szt.)
600, 602, 603, 604, 607, 612, 620, 621, 623, 624, 625, 629, 630, 633, 634, 635, 636, 639, 644, 649, 650, 658, 673, 674, 679, 680, 687, 699 (28 szt.)
716, 730, 731, 734, 735, 743, 745, 746, 767, 773, 776, 788, 791 (13 szt.)
Liczba sztuk: 117

105NaD:
258 (1 szt.)
Liczba sztuk: 1

105N-2K:
374 (1 szt.)
614, 665, 669, 670, 677, 678, 693, 694 (8 szt.)
700, 722, 732, 733, 737, 740, 742, 759, 761, 762, 765, 766, 774, 775, 777, 778, 779, 782, 783, 784, 786, 790 (22 szt.)
Liczba sztuk: 31

105N-AC:
617, 627, 637, 642, 645, 646, 647, 651, 652, 653, 659, 660, 661, 663, 664, 667, 672, 675, 676, 681, 683, 684, 685, 688, 689, 691, 692, 695 (28 szt.)
701, 702, 703, 704, 705, 707, 708, 709, 710, 711, 713, 715, 717, 719, 725, 726, 728, 736, 744, 748, 749, 751, 752, 753, 754, 755, 757, 760, 768, 771, 781, 785 (32 szt.)
Liczba sztuk: 60

105ND-AC:
638, 648, 654, 682, 686 (5 szt.)
706, 712, 714, 720, 721, 727, 747, 756, 758, 772 (10 szt.)
Liczba sztuk: 15

111N:
341, 342, 360, 373, 406, 613 (6 szt.)
Liczba sztuk: 6

Łącznie liczba sztuk (przetwornice statyczne): 231

-------------------------------------------------------------------------------------

Wagony posiadające przetwornice wirowe:

105Na:
(0 szt.)
Liczba sztuk: 0

Łącznie liczba sztuk (przetwornice wirowe): 0

-------------------------------------------------------------------------------------
Wagony, które posiadały przez pewien czas przetwornice statyczne:
RK-2: 416, 680
ZUTiKT-2 (ob. ZUR): 370, 607

Postanowiłem dać to tu. Chciałbym poruszyć stan przetwornicy w wagonie #688. Jej odgłosy podczas pracy, to głośne wycie i nie wiem jak to nazwać ( coś podobnego do buczenia). #688 stał na rynku, a ja jej odgłosy słyszałem na rogu ulicy Staromiejskiej i Dyrekcyjnej.

Wiele przetwornic wirowych po prostu po latach szlag trafia, tam są mechaniczne części które z czasem stają się głośne, statyczna to cudo, cicho pracuje lubie jeździć tymi wozami, sentyment mam do braciszków #653 i 654, chyba Peter też

Już pisałem gdzieś o tym 688, że strasznie wyje. Ale to do czasu poważnego popsucia i potem będzie dobrze. Zeszłej zimy tak wył 689.

Ja za to bardzo lubię odgłosy jakie się wydobywają w 782. Dziś jeździ na 33

ff pisze:Ja za to bardzo lubię odgłosy jakie się wydobywają w 782. Dziś jeździ na 33

A co takiego słychać w w #782 ? :chytry:

luki pisze:(...) sentyment mam do braciszków #653 i 654, chyba Peter też

Też je lubię, ale wolałem jak jeździł "cichy" składzik #654+653. 8)

Co do #688 to raz musiałem wyjść z niego, bo denerwował mnie ten hałas. Słychać tak jakby któryś wentylator o coś ocierał.

W #747 też przetwornica jakoś teraz głośniej pracuje.

W tej chwili z tego co sobie przypominam to przetwornice statyczne posiadają : #347, #374, #518, #521, #614, #653, #654, #703, #704, #705, #706, #707 (od niedawna ?), #718, #747, #783+784.

Takie przetwornice miały też #370, #607, #680, ale zdemontowano je w tych wagonach zastępując znowu wirującymi.

Peter pisze: A co takiego słychać w w #782 ? :chytry:

Hmm, bardzo specyficznie pracuje przetwornica, zwłaszcza przy ruszaniu i hamowaniu. Ale to już od bardzo dawna, chyba od samego poczatku uruchomienia jako solówki. Ciężko to określić, odgłosy takie jakbyś był w EZT. Nie jest to defekt, tylko taka jej uroda.

Peter pisze:Takie przetwornice miały też #370, #607, #680, ale zdemontowano je w tych wagonach zastępując znowu wirującymi.

Wydaje mi się że #607 czeka na statyczną, bo nawet mowa była że jak ją dostanie to ma już w składzie nie jeździć, bo przez to poprzednia padła niby.

Ciekawe co wsadzą do #790 jeżeli go zrobią. Ś.p. #739 mimo że był tyrystorkiem nie został objęty wymianą przetwornicy na statyczną. Pamiętam jak nim jechałem, że miał zwykłą wirującą, tylko komora była wyciszona, stąd to tak nie przeszkadzało.

Przetwornicę statyczną ma wagon 746. Dziś na 23. Jak do niego wszedłem, panowała kompletna cisza. Na kolejnych przystankach było podobnie, jednak pod koniec jazdy (20 minut) słyszałem już bardzo delikatne buczenie. Nie potrafię tego wytłumaczyć dlaczego tak było.

Widze, że dostawa przetwornic statycznych w pełni a ma ich być więcej.

No właśnie, ciekawe na ile przetwornic stać TŚ. No i skoro nowa przetwornica statyczna trafiła się do #746 to czemu nie uruchomią #607.

luki pisze:No właśnie, ciekawe na ile przetwornic stać TŚ. No i skoro nowa przetwornica statyczna trafiła się do #746 to czemu nie uruchomią #607.

Mnie to też ciekawi. Na stronie TŚ w przetargach jest napisane, że dostawa ma się rozpocząć od dnia podpisania umowy do dnia 15.12.2006. Termin składania ofert upływa 4.12.2006. Natomiast nie ma wzmianki ile ich będzie.

Boguś pisze:Natomiast nie ma wzmianki ile ich będzie.

Bo to pewnie jest w SIWZ. Lecz nie ilość tylko kwota. Kupią tyle ile się w tej kwocie zmieści z zaokrągleniem do pełnej liczby w górę. Zwycięża ten kto da najniższą cenę jednostkową. Tak przynajmniej było w pierwszym przetargu, a tą kwotą o ile dobrze pamiętam był 1 mln zł.

luki pisze:No właśnie, ciekawe na ile przetwornic stać TŚ. No i skoro nowa przetwornica statyczna trafiła się do #746 to czemu nie uruchomią #607.

To może być spowodowane tym, że uszkodziło się coś więcej w #607 niż tylko przetwornica...
W sumie to może #748 i #745 dostaną jako następne przetwornice statyczne, skoro ich koledzy do składów już takie posiadają.

W tym drugim przetargu kwotą progową jest 210.000 złotych. A więc będzie ich mniej, ale ile to ciężko mi powiedzieć.

A ja mam prośbę w szczególności do Filipa_777 i rzelfixa - sprawdźcie proszę jak będziecie mieli możliwość czy #707 nie ma przetwornicy statycznej, bo mnie się wydaje że ma. :mruga:

W Będzinie przetwornicę statyczna ma wagon #518, która trochę piszczy.
#521 kilka-kilkanaście tygodni temu otrzymał normalną przetwornicę.

Nie wiem, czy wagon #740, ma czy nie ma p. statycznej, bo wydaje hałas normalnej przetwornicy, ale słychać też charakterystyczny dla p. statycznych dźwięk.

Mam nadzieję, że wagon #790 otrzyma przetwornicę statyczną.
[Ciekawe czy ten wagon pozostanie jako 105NT, czy może zrobią z niego 105Na lub zmodernizowany?]

#740 ma wirującą przetwornicę a ten dźwięk to z rozruchu tyrystorowego jest raczej.
Statyczne przetwornice objęły połowę grupy wagonów 105N-2K a dokładniej #347, #374, #614 i #718 dla zakładów w Bytomiu i Gliwicach. #677, #678, #739 (kas.) i #740 się na to nie załapały. Może je jeszcze dostaną. Wszystko przed nami.

#790 to już raczej nie będzie 105NT. Może właśnie zostanie oznaczony 105N-2K.

Bardzo cicho chodzi przetwornica w 728, ale statyczna to chyba nie jest, bo jeśli by nawet dostał, to raczej taką jaka jest w 746, którą rozpoznałem od razu.

ff pisze:

Peter pisze: A co takiego słychać w w #782 ? :chytry:

Hmm, bardzo specyficznie pracuje przetwornica, zwłaszcza przy ruszaniu i hamowaniu. Ale to już od bardzo dawna, chyba od samego poczatku uruchomienia jako solówki. Ciężko to określić, odgłosy takie jakbyś był w EZT. Nie jest to defekt, tylko taka jej uroda.

To nie przetwornica , tylko tzw. wózki "ekologiczne". Podobno lepiej amortyzują drgania, ale przekładnie w nich zastosowane trochę hałasują.

Karol pisze:

ff pisze:

Peter pisze: A co takiego słychać w w #782 ? :chytry:

Hmm, bardzo specyficznie pracuje przetwornica, zwłaszcza przy ruszaniu i hamowaniu. Ale to już od bardzo dawna, chyba od samego poczatku uruchomienia jako solówki. Ciężko to określić, odgłosy takie jakbyś był w EZT. Nie jest to defekt, tylko taka jej uroda.

To nie przetwornica , tylko tzw. wózki "ekologiczne". Podobno lepiej amortyzują drgania, ale przekładnie w nich zastosowane trochę hałasują.

#782 ma jakieś lepsze wózki, każdy ma dodatkowy element amortyzujący. On je dostał jeszcze wtedy gdy istniał skład #781+782 w reklamie Paola i chyba #781 też je ma.

To jest właśnie #782, takie coś mają też m.in. 692, 702(i 701 chyba też).

Cały były skład #728+692 miał takie wózki. Nie wiem czy #728 je jeszcze ma.
Takie wózki ma też #783+784 no i oczywiście + 2 x przetwornica statyczna żeby było w temacie.

Boguś pisze:#782 ma jakieś lepsze wózki, każdy ma dodatkowy element amortyzujący. On je dostał jeszcze wtedy gdy istniał skład #781+782 w reklamie Paola i chyba #781 też je ma.

Tak jest - z tym że hałasują tylko te dwa wózki z 782 (pewnie prototyp).
A swoją drogą, to one chyba czasami zmieniają właściciela (tzn. wagon, który na nich jeździ) - kiedyś np. 731 też tak buczał przy rozruchu.

Przetwornicę statyczną niedawno dostał wagon #509 z Będzina.

A tymczasem przetarg na nowe przetwornice już został rozstrzygnięty. Wygrał Zakład Elektroniki Przemysłowej "Enika" z Łodzi http://www.enika.pl

Można się zapoznać charakterystyką produkowanych przez nich przetwornic i innych części do tramwajów, a także do trolejbusów czy pociągów.

http://www.enika.pl/pliki/produkty/tram_przetw.html

Szkoda, że nie udostępniają plików dźwiękowych żeby sobie posłuchać jak cichutko szumi.

#252+253 coś ma z przetwornicami. Strasznie siadają (szczególnie w pierwszym wagonie), jakby pracowały pod dużym obciążeniem lub prawie w stanie zwarcia. Po gwałtownym hamowaniu pracują normalnie - efekt mija, po czym po jamkimś czasie znowu wszystko siada. Coś szmelcoawte są te wagony.
Inne Krakusy tego nie mają, choć #260+261 jeszcze nie poddam ocenie, bo nim nie jechałem. :mruga:

I najciekawsza dzisiaj sprawa. Gliwicki 105Na #460 chyba ma przetwornicę statyczną. Przejechał dzisiaj koło mnie zupełnie bezszelestnie. Kto wie, może braciszek #461 też taką otrzyma(ł), ale tego jeszcze nie wiem.
Ogólnie ładnie wagonik odmalowany i najprawdopodobniej wózki też są po naprawie.

Właśnie chciałem o tym napisać . Całkiem niedawno na 1-ce jechał wagon #460. W pierwszej chwili myślałem że się zepsuł,tak cichutko chodził. A jeszcze niedawno miał normalną przetwornicę, która chodziła dosyc głośno. Mam nadzieję że #461 też taką dostanie.

Akurat nie widziałem #461 dość dawno. Może właśnie coś przy nim robią.

#461 przechodzi na ZKT-4 drobny remont, nie wiem czy związany z wypadkiem czy poprostu coś łatają...

Mam bardzo dobrą nowinkę dla Filipa. Nie wiem czy ktoś pisał już o tym, ale powiem, że wagonik #777 dostał przetwornicę statyczną. Mruczy, że aż miło!

No to rewelka. :mryellow: Filip się ucieszy.
A ta przetwornica chodzi tak sycząco jak np. w #703, #704 czy tylko lekko szumi jak np. w #705, #706 ?

Podobieństwo wydawania dźwięków jak w #705, #706 i #707. Choć słychać jeszcze charakterystyczny dla tego wagonu odgłos podczas przyspieszania i zwalniania. Nie wiem jak to nazwać, ale pewnie niektórzy będą wiedzieć o co chodzi.

Zatem Bytom zastosował statyczne przetwornice już w czterech wozach. Dodając jeszcze #703 i #704 oraz #347 i #718 mamy już 8 wagonów.

No ja mogę dorzucić do tej paczki wagon #681. Jechałem nim dzisiaj na 11-tce i przetwornica statyczna szumi cichutko jak wodospad. Ot taka tramwajowa poezja.

rzelfix pisze:Choć słychać jeszcze charakterystyczny dla tego wagonu odgłos podczas przyspieszania i zwalniania.

To chyba odgłos rozpędzających się silników trakcyjnych w wózkach.
Słychać to dobrze, szczególnie jak wózki są po naprawie. 8)

No z tego co widać to naprawdę sporo wagonów dostaje teraz przetwornice statyczne. Może nareszcie coś idzie ku lepszemu . W Gliwicach wagonów z przetwornicą statyczną mamy 6. Może #787 z okazji remontu powypadkowego tez taką dostanie?

Widziałem odmalowanego #461. Wózki też zmienione na takie jak ma np. #782. Być może ma przetwornicę statyczną, ale nim nie jechałem, więc nie wiem. Jeździ dzisiaj na 1-ce.

Melduję że #607 już kursuje, ma zapewne przetwornice statyczną, bo jakoś nic nie było słychać jak podjechał.

No to fajnie. Teraz tylko szukać jakiejś doczepki dla niego i również zainstalować przetwornicę statyczną.
Można by było się wymienić z Gliwicami, tzn. pozyskać #608 za jakąś solówkę, dać statyczną i już mamy fajny składzik #607+608.

Peter pisze:No to fajnie. Teraz tylko szukać jakiejś doczepki dla niego również zainstalować przetwornicę statyczną.

No mam nadzieję że rozwiązali ten problem z którym się napotkano przy składzie #607+593. No ale na razie nie widze kandydata na doczepkę, chyba że właśnie #593 ale ten teraz ma reklamę z #695+593.

luki pisze:No mam nadzieję że rozwiązali ten problem z którym się napotkano przy składzie #607+593. No ale na razie nie widze kandydata na doczepkę, chyba że właśnie #593 ale ten teraz ma reklamę z #695+593.

Na to nie liczę. Doczepę #696 prawdopodobnie niedługo pożegnamy, #695+593 zostanie już na stałe.

Boguś pisze: Na to nie liczę. Doczepę #696 prawdopodobnie niedługo pożegnamy, #695+593 zostanie już na stałe.

Prawdopodobnie tak, wagon #607 znowu zostanie samotnikiem, on właściwie w składach tylko gościnnie jeździł. To z #593 i #693 wymusiła kasacja #594. Może kiedyś się doczeka pary jak skasują np. jakiś wagon "pierwszy" ze składu. Jak na razie mamy chyba na Zawodziu za nadto składów. Można było by niektóre rozpiąć, nawet właściwie wczoraj #702 mykał solo. Ale po co to rozpinać, fajnie jest jak na 13,14,23 pojawiają się składy mamy o czym pisać :mruga:

Odkryłem kolejne wagony, które mają przetwornice statyczne. Są to: #527 i #534, w którym spod trzecich drzwi słychać szum, tak jakby z klimatyzacji
Tak więc w RK-1 conajmniej 4 wagony mają ciche przetwornice.

Już zrobiłem tą listę w pierwszym poście. Będzie się ją modyfikować w miarę możliwości na bieżąco. 8)

Dzisiaj widziałem wyremontowanego #461. Nie jechałem nim ale widziałem go i chodził cichutko. Myślę więc, że i on dostał przetwornicę statyczną.
Co do spisu Petera-czy #677 i #678 nie mają przetwornic statycznych?

Była już chyba gdzieś o tym mowa. Nie mają one przetwornic statycznych.

#677, #678, #739 (skasowany i części do #790) i #740 tak jak pisałem po przebudowie na 105N-2K nie miały statycznych przetwornic, no chyba że im teraz założą. :mruga:
Rozumiem adasiek, że mogę dopisać #461 ? :alien:

#782 ma statyczną. Dziś jak podjechał to nic nie było słychać.

Chyba mamy kolejny wóz z statyczną. Jest to #728. Lepiej to jeszcze sprawdzić, ale raczej nie było słychać przetwornicy i był cichy więc zapewne ma statyczną.

Do listy można śmiało dopisać wagon 587.